คุณแม่หลังคลอดแทบจะทุกรายต้องเคยผ่านเมนูอาหารเรียกน้ำนมยอดฮิต “แกงเลียงหัวปลี” เพราะนอกจากหัวปลีจะมีสรรพคุณในการขับน้ำนมแล้ว เครื่องแกงและเครื่องปรุงรสเผ็ดร้อนทั้งหลายที่คุณแม่ๆ ทาน ก็มีส่วนช่วยทำให้เลือดลมไหลเวียนดี น้ำนมมามากขึ้น และช่วยขับน้ำคาวปลาได้ด้วย

     หัวปลี เป็นส่วนช่อดอกของต้นกล้วย พอกล้วยเริ่มโตแล้วเรามักจะตัดปลีทิ้ง มิฉะนั้นมันจะไปแย่งอาหารทำให้ผลกล้วยไม่โต หัวปลีที่ว่ากันว่าอร่อยที่สุด คือ หัวปลีของกล้วยป่า แต่หาได้ยาก รองลงมาคือหัวปลีของกล้วยที่ยังไม่ตกเครือ เพราะเนื้อแน่นและกรอบหวานกว่าหัวปลีที่ตกเครือแล้ว แต่โดยทั่วไปที่นิยมนำมาทำอาหาร คือ หัวปลีของกล้วยน้ำว้า เพราะหาได้ง่ายและรสฝาดน้อยกว่า

     หัวปลี มีรสฝาด สรรพคุณช่วยขับน้ำนม แก้โรคกระเพาะอาหารและลำไส้ แก้โรคโลหิตจางเพราะมีธาตุเหล็กเยอะ นอกจากนี้ยังเหมาะสำหรับคนเป็นโรคเบาหวาน เพราะช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือดได้ ยางจากปลีกล้วยสามารถทาแผลสดช่วยสมานแผล และยังทาแก้แมลงสัตว์กัดต่อยได้ด้วย ส่วนน้ำคั้นจากหัวปลี รับประทานแก้ถ่ายเป็นมูกเลือด บำรุงโลหิต (ถ้ารับประทานหัวปลีสด หรือ น้ำคั้นหัวปลีมากไป อาจจะส่งผลทำให้ท้องผูกได้สำหรับบางราย) 

 
     วิธีการเตรียมหัวปลีก่อนนำไปปรุงอาหาร คือ ให้ลอกกาบสีแดงด้านนอกออกจนถึงกาบสีขาวนวล ผ่าครึ่งตามแนวยาว นำไปแช่ในน้ำเปรี้ยว เช่น น้ำมะนาว น้ำสมสายชู หรือ น้ำมะขามเปียก แบบเจือจาง เพื่อป้องกันไม่ให้สีคล้ำ ดูไม่น่าทาน จากนั้นจึงเฉือนแกนกลางทิ้งและดึงดอกแก่ออก แล้วจึงนำไปปรุงเป็นอาหารได้ ส่วนเวลาลวก ถ้าใส่เกลือและน้ำตาลเล็กน้อยลงไปต้มด้วย ก็จะช่วยลดความฝาดลงได้

     เมนูจากหัวปลี เช่น หัวปลีสดกินแกล้มผัดไท หรือจะลวกจิ้มน้ำพริก ทำลาบหัวปลี ยำหัวปลี ทอดมันหัวปลี หัวปลีชุบแป้งทอด แกงเลียงหัวปลี ต้มข่า ต้มยำ ห่อหมก ฯลฯ
หัวปลีเป็นสมุนไพรที่หาง่าย ราคาถูก สรรพคุณดี แถมปลอดสารเคมีอีกต่างหาก อาจจะมีขั้นตอนยุ่งยากในการเตรียมหัวปลี และใช้เวลาล้างยางที่ติดภาชนะเล็กน้อย แต่รับรองว่าอร่อยคุ้มค่า จนลืมความยุ่งยากไปเลย ถึงไม่ใช่คุณแม่ก็ทานได้

ทำไม “แกงเลียงหัวปลี” จึงเป็นเมนูยอดฮิตของคุณแม่หลังคลอด
หัวปลี คุณค่า อุดมไปด้วยแคลเซียม (มากกว่ากล้วยสุกถึง 4 เท่า) โปรตีน ธาตุเหล็ก ฟอสฟอรัส วิตามินซี เบตาแคโรทีน สรรพคุณ แก้โรคกระเพาะอาหารและลำไส้ บำรุงโลหิต ตั้งแต่โบราณสอนกันต่อๆมาว่าผู้หญิงที่คลอดลูกใหม่ๆ ให้กินหัวปลีมากๆ จะได้มีน้ำนมให้เลี้ยงลูกนานๆ

ใบแมงลัก คุณค่า มีธาตุเหล็ก แคลเซียม วิตามินบี และวิตามินซีสูงสรรพคุณ ใบแมงลักมีรสหอมร้อน ทำให้น้ำนมไหลได้ดี ขับลม ขับเหงื่อ

พริกไทย คุณค่า มีน้ำมันหอมระเหย โปรตีน คาร์โบไฮเดรตสรรพคุณ มีรสร้อน ทำให้น้ำนมไหลได้ดี ขับลม ขับเหงื่อ

ฟักทอง คุณค่า ฟักทองมีสารอาหารสำคัญเพื่อบำรุงร่างกายจำนวนมาก ทั้งวิตามินเอ บี ซี ฟอสฟอรัส เบตาแคโรทีน สรรพคุณ ช่วยขับน้ำนม ช่วยเสริมสร้างคอลลาเจนใต้ผิวหนัง ทำให้ผิวพรรณสดใส และอาจจะช่วยให้หน้าท้องลายน้อยลง

ตำลึง คุณค่า มีโปรตีน มีวิตามินเอ วิตามินบีหนึ่ง วิตามินบีสอง วิตามินบีสาม วิตามินซี แคลเซียม เหล็ก เส้นใยอาหารในปริมาณมากสรรพคุณ ช่วยบำรุงน้ำนม ทำให้น้ำนมมีมาก บำรุงเลือด บำรุงกระดูก บำรุง สายตา บำรุงผม บำรุงประสาท


แหล่งอ้างอิงข้อมูล
• www.prayod.com
• www.samunpri.com
• https://www.doctor.or.th/article/detail/5798
• หนังสือย่อเภสัชกรรมไทยและสรรพคุณสมุนไพร โดย วุฒิ วุฒิธรรมเวช