......หายใจเข้าท้องพอง..หรือท้องยุบ!???
คำถามที่ผมเจอมากที่สุด...เกี่ยวกับลมหายใจ
"ครูนินคะ....หายใจเข้าท้องพองใช่ไหมคะ?"
"ทำไมครูบางคนสอนหายใจเข้าท้องยุบ..บางคนพองคะ?"(คำถามล่อเป้านะเนี่ย!)
"หายใจเข้าออก..ทำไมหนูคิดถึงแต่ครูคะ?"(ล้อเล่นแบบนี้..ผมหวั่นไหวน๊าา )
สิ่งที่ผม....มักจะตอบเสมอ....คือ
ตอนฝึก...อย่าไปสนใจ.."พองๆ ยุบๆ" มากนักเลยครับ
เดี๋ยวก็.....ไม่เป็นอันฝึก....กันพอดี
มันจะพองก็ปล่อยให้มันพอง..จะยุบก็ปล่อยให้มันยุบเตอะ
ที่ผมตอบแบบนี้.......มันมีเหตุผลอยู่น๊าาาาา
.
สาเหตุหลักๆ ก็คือ
-ลักษณะของบางอิริยาบท...เช่น
ลองเหยียดแขนขึ้นไปทางศีรษะสุดๆ..พร้อมกับหายใจเข้าดูสิ
ยังไงท้องมันก็ไม่พองหรอก...มีแต่ยุบ!!(ยกเว้นมีเจตนาเบ่งท้อง )
ส่วนท่า "ศพย้อมแมว"..หายใจเข้า..ท้องมักจะพองเองตามธรรมชาติ
ถ้าพยายามหายใจซี่โครงบานๆ..
ความผ่อนคลายของท่า..จะหายไป
ส่วนใครอยากรู้ว่า..ทำไมผมเรียกว่า "ศพย้อมแมว"
ติดตามอ่านที่
https://web.facebook.com/permalink.php?story_fbid=628236007316718&id=530720650401588&substor...
------------------------------------------------------------------------------------
-ถ้าเรายิ่งไปโฟกัสลมหายใจพองยุบเกินเหตุ...
พอมันไม่พอง...อย่างที่หวัง
ร่างกายและจิตใจ..มันจะตึงเครียด(กังวลว่า..ตรูทำผิดรึเปล่าฟะ?)
ทั้งท้องทั้งอก...มันจะหดเกร็ง
แทนที่จะหายใจได้ยาว..เป็นธรรมชาติ
มันกลับทำให้ลมหายใจยิ่งสั้น...และติดขัดแทน
ทีนี้ทั้งร่างกาย...ทั้งลมหายใจมันจะรวนหมด
เราก็จะ...บังคับลมหายใจไม่ได้อีก...แถมเหนื่อยล้าด้วย
-คุณภาพของลมหายใจ.....มันอยู่ที่
ความสามารถในการ..เอาออกซิเจนเข้าร่าง.....ตอนหายใจเข้า ขับไอเสียออกจากร่างกาย (ยังกะรถยนต์)..ตอนหายใจออก
*****ไม่ใช่ท้องยุบ..ท้องพอง*****
บางคนหายใจเข้า...พยายามเบ่งท้องให้พอง ท้องพอง..แต่อากาศเข้าปอดนิดเดียวก็ไร้ค่า(เสียเวลาเบ่งท้องเปล่าๆ)
แล้วเราจะรู้ได้ยังไง...ว่าเราหายใจได้ดีงามแล้ว?
สังเกตได้ไม่ยากลมหายใจเข้า... จะรู้สึก "สดชื่น" ที่หน้าผาก..ในศีรษะ..มีพลังงาน ถ้าคิดภาพไม่ออก...ให้คิดถึงตอนเราไปเที่ยวสถานที่ธรรมชาติ ตอนหายใจเข้าไปเต็มปอด...จะรู้สึก”ฟิน”เกินคำบรรยาย หรือประมาณเดียวกับ...ตอนเราสูดยาดมความสดชื่นมีพลัง...เป็นเครื่องหมายบ่งชี้ว่าออกซิเจน..เข้ามาในร่างกาย..มากมาย
ส่วนลมหายใจออก จะรู้สึก......โล่ง...เบาสบาย...ผ่อนคลาย ความรู้สึกดังกล่าว...คือสัญลักษณ์ว่าสิ่งที่ไม่ดีในกาย..และความตึงเครียดได้ถูกขจัดออกไปแล้ว
จริงๆ แล้ว...เวลาเราเครียดๆ หดหู่ ธรรมชาติ...จะทำให้เรา "ถอนหายใจ" บ่อยๆ เพื่อลดความกดดันทางจิตใจ
------------------------------------------------------------------------------------
-ความถนัดในการหายใจ....ของแต่ละคน
บางคนถนัดหายใจด้วยทรวงอก แต่บางคนถนัดท้องพอง ในขณะ...ที่บางคน..ไม่ถนัดสักอย่างเลยยยย! ถ้าฝึกโยคะ...ไปนานๆ เราควรจะหายใจได้...ทั้งแบบ...ท้องพองและแบบ.....ซี่โครงบาน
------------------------------------------------------------------------------------
หายใจเข้าท้องพอง......คือ การหายใจเข้าโดยใช้ "กระบังลม" พอกระบังลม....ดันลงด้านล่าง..จะเกิด 2 สิ่งอย่างใหญ่ๆ..คือ อย่างแรก.....ปอดส่วนล่าง...มันก็จะขยาย
และอีกอย่างคือ...กระบังลมจะผลัก..เครื่องในลงต่ำ เมื่อเครื่องในถูกบีบอัดแน่น....มันก็ต้องการพื้นที่เลยดันผนังท้อง..เพื่อคลายความอึดอัด==>ท้องจึงพองออกมา
จุดเด่นของการหายใจแบบนี้ คือความผ่อนคลาย...และทำให้ปอดช่วงล่างให้ใช้งานเป็นลมหายใจ...ที่จะมักจะเปิดฝึกสอน..และเห็นในหนังสือหลายเล่มที่จริง..คนที่ปกติสุขดี..ก็หายใจเข้าท้องพองอยู่แล้ว(แต่พองไม่มาก ) แต่คนป่วยคนเครียด..หายใจเข้า..ท้อง..อก..ไม่กระดิกเลย
------------------------------------------------------------------------------------
ส่วนการหายใจด้วยทรวงอก เป็นใช้กล้ามเนื้อไหล่....อก....หลัง..เพื่อขยายซี่โครงปอดด้านข้าง..กับด้านบนจะขยายซี่โครง...จะดูบานออก (ตำราบางเล่มแบ่งเป็น2อย่างย่อย..หายใจด้วยอก.กับด้วยไหล่)
ข้อดีการหายใจแบบนี้คือ....ปอดส่วนใหญ่....จะเต็มไปด้วยอากาศลมจะเข้า.....เยอะกว่า...หายใจท้องพอง!! (ลองทำใจนิ่งๆ แล้วทำเทียบกันแล้วจะรู้..อย่าลำเอียงกับสิ่งที่เรียนรู้มา) การฝึกชี่กง..หลายสำนัก..จะหายใจแบบนี้
------------------------------------------------------------------------------------
มาถึงจุดนี้...หลายคนคงอยากรู้วิธีฝึกแล้วสิครับ
วิธีฝึก.....หายใจเข้าท้องพอง จริงๆ จะยืน นั่ง นอน กลับหัวห้อย...ก็ฝึกได้ทั้งนั้น แต่ใครไม่เคยฝึกจริงๆ....นอนทำ....มักจะง่ายกว่าเพราะมันเป็นอิริยาบถที่ผ่อนคลายง่ายที่สุด
มีกระบวนการแบบนี้
- นอนหงาย....ผ่อนคลายร่างกาย..ตั้งแต่หัวยันเท้ามือ 2 ข้าง.....วางซ้อนกันไว้.....ตรงสะดือ
- หายใจเข้า..**ทีละนิด** ห้ามรีบสูด!!!!!!!!
ระหว่างหายใจเข้านี้...จะไม่มีการยกไหล่...หรือบานซี่โครงอะไรทั้งนั้น (อย่าไปออกแรงมัน) ถ้าทำได้ถูกต้อง...ท้องจะค่อยๆขยายดันมือฝึกแรกๆมันจะดันแค่นิดเดียว!(แค่รู้สึกว่าท้องมันขยับบ้างก็โอแล้ว) ส่วนตอน...หายใจออก ช่วงแรก...ปล่อยตัวสบายๆ..ลมจะค่อยๆระเหยออกมาเองพอลมใกล้ออกหมด...ให้แขม่วใต้สะดือ(เบาๆ)..พร้อมจินตนาการว่า..ท้องหดเล็กลงลมหายใจ...จึงจะออกหมดจริงๆ
------------------------------------------------------------------------------------
ส่วนวิธีฝึก....หายใจด้วยทรวงอก ความจริง....ทุกคนก็ทำเป็นอยู่แล้วล่ะ มันเป็นวิธีการ..ทางธรรมชาติที่ทำให้ลมหายใจ...เข้ามาในร่างกายในปริมาณมากๆ
กระบวนการคร่าวๆ
-หายใจเข้า....ช้าๆเบาๆ..พร้อมกับขยายซี่โครง...ยืดกระดูกสันหลัง...ยกไหล่หรือไหปลาร้าจนกระทั่งหายใจเข้าไม่ได้อีกพร้อมจินตนาการว่า...ลำตัว..แขน..ขา..ศีรษะ..บวมขยายออกเพียงเท่านี้....ซี่โครง...ก็จะบานเต็มที่และปอดของเรา.....ก็จะเต็มไปด้วยอากาศ
-ส่วนตอนหายใจออก...ก็ไม่ยากเพียงแค่ปล่อยตัวสบายๆ..ลมก็จะค่อยๆแล่อยออกมาเองพร้อมกับ....จินตนาการว่า...ตัวเรา....คล้ายลูกโป่งที่อัดเต็มไปด้วยอากาศ..แต่มีรูรั่วเล็กๆ... 1 รู พอลมใกล้ออกหมด....ให้ย่อตัว (นิดนึง) ลมหายใจก็จะออกหมดจด
ถึงกระนั้น..ก็มีบางคน..ยังทำไม่ได้สักอย่างจริงๆ..ไม่ว่าจะพอง จะยุบ จะบานแต่ก็อยากจะรู้สึกว่า..หายใจได้แบบมีคุณภาพกับเขาบ้าง
ผมแนะนำแบบนี้ครับ
-ให้เราหลับตา...แล้วจินตนาการว่าเราอยู่ในสถานที่เที่ยวธรรมชาติ...ที่เราชอบที่สุดจากนั้นก็ให้คิดว่า...เราอยากจะสูดลมเข้ามา..ให้ชุ่มชื่นหัวใจ แล้วเราก็ค่อยๆสูดลมเข้าไป......เบาๆช้าๆ พร้อมกับ..ยกแขนเหมือน..MV ไททานิค (ถ้าคิดภาพไม่ออก..ให้กางแขนเฉียงขึ้นนิดๆ) แล้วเราจะรู้สึกสดชื่น
-เวลาหายใจออก...ให้เราค่อยๆลดแขนลงข้างตัวอาจงอหลัง..แขม่วท้องช่วยนิดๆ
ตลอดทั้งกระบวนการ..ท้องหรือซี่โครง..มันจะบาน..จะหุบอะไรก็ช่างมันเตอะ(อย่าได้แคร์ ) แค่ให้...รู้สึกสดชื่น..โล่งเบา ก็พอแว้ววววว
*******ข้อระวัง********
ถ้าฝึกหายใจแล้ว..รู้สึกเหนื่อยหัวใจเต้นแรง.....มึน...หน้ามืดปวดหัว....อยากอาเจียนบังคับลมหายใจไม่ได้ในตอนหลัง
แปลว่า.. เราพยายามเกร็ง..คาดคั้นเกินเหตุครับอันตรายมากๆๆๆๆๆๆ...ควรหยุดพักก่อนแล้วค่อยฝึกใหม่ทีหลัง
เรื่องลมหายใจ...ช่างละเอียดอ่อนนักค่อยๆ ฝึกกันน๊าาาาาาาาาาาา
ขอให้สุขภาพดีจงสถิตย์แก่ท่าน
ครูนินสกายวอล์กเกอร์
