คำถามที่ผู้ฝึกโยคะตั้งครรภ์ทุกคนมักจะถามและคาดหวังจากการฝึกโยคะ คือ โยคะช่วยให้คลอดง่ายจริงหรือไม่ การฝึกโยคะอาจจะไม่ใช่คำตอบเดียวที่ใช้ได้สำหรับทุกคนและทุกความคาดหวัง แต่การฝึกสติควบคู่ไปกับโยคะ (และมรรค 8 แห่งโยคะ) น่าจะเป็นคำตอบที่ดีที่สุดว่า อะไรคือเทคนิคที่ช่วยให้ผู้ฝึกโยคะในช่วงตั้งครรภ์คลอดง่าย

เวลาที่มีใครถามว่า...การฝึกโยคะช่วยให้คลอดง่ายมั้ย และต้องทำอาสนะท่าไหนจึงจะคลอดง่าย ครูมักจะให้คำตอบว่า การคลอดและการตั้งครรภ์นั้น เป็นเสมือนกับการลงสมัครแข่งขันวิ่งมาราธอน ซึ่งทุกคนมีเวลา 9 เดือนนับตั้งแต่วันที่เขียนใบสมัครวันแรก ทุกคนจะทำอย่างไรเพื่อให้ถึงเส้นชัย? การเตีรยมตัว คือ เตรียมร่างกายให้พร้อม ด้วยการออกกำลังกายสม่ำเสมอให้ร่างกายแข็งแรงจึงเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่ง บวกกับการเตรียมใจ ด้วยการฝึกสติและสมาธิเพื่อให้ใจพร้อม และ รับรู้ว่า การแข่งมาราธอน หรือ การคลอดนั้นไม่ใช่เรื่องง่าย จะต้องมีทั้งความเจ็บปวด และ ความยากเกิดขึ้น ซึ่งถ้าเราเตรียมใจให้พร้อม และเปิดใจที่จะรับความยากและความเจ็บปวดนั้น เราก็จะผ่านมันไปได้และอยู่กับทุกช่วงเวลาที่สำคัญในการคลอดได้อย่างสวยงาม
 
1. การฝึกสมาธิ ช่วยให้ความเจ็บปวดผ่านไปได้อย่างไม่ยาก

การกำหนดลมหายใจเข้าและออก ด้วยการนำสติไปรับรู้ลมหายใจเข้าที่ลึกและลมหายใจออกที่ยาว เป็นการผ่อนคลายความเจ็บปวดได้อย่างดี เพียงหายใจเข้าและออกอย่างยาวๆ 4-6 รอบการหายใจเท่านั้น ความเจ็บปวดจากการบีบตัวของมดลูกก็จะจบลงไปในช่วงระยะเวลา 40 – 70 วินาที / การบีบตัวของมดลูกแต่ละครั้ง เมื่อถึงคราวที่มดลูกกลับมาบีบตัวอีกครั้ง ก็เพียงนำสติไปรับรู้ลมหายใจอีกครั้งนึง ทำแบบนี้ไปเรื่อยๆ เมื่อจิตใจผ่อนคลาย ร่างกายก็จะผ่อนคลาย ทำให้ข้อต่อส่วนต่างๆ นุ่มลงและช่วยให้การคลอดดำเนินไปได้เร็วขึ้น

2. เตรียมใจให้พร้อมก่อนการคลอด

“ความกลัว” กำจัดไปได้ด้วยการเตรียมใจให้พร้อม การหาข้อมูลเกี่ยวกับการคลอดไว้แต่เนิ่นๆ  ทำให้รู้ว่าจะต้องพบเจอกับอะไรบ้าง ควรสอบถามแพทย์และผู้ดูแล รวมถึงครูผู้สอนโยคะถึงท่าต่างๆ และเทคนิคการหายใจที่สามารถช่วยให้คลอดง่ายและฝึกเตรียมไว้แต่เนิ่นๆ เพื่อให้ร่างกายและจิตใจเกิดการจดจำและมีความพร้อม เมื่อถึงวันคลอดจึงไม่ต้องกังวลและมีความกลัวน้อยลง

3. ใช้เวลาอยู่กับตัวเองให้มากขึ้น และ”บีซี่”น้อยลง

ฝึกสติและใจด้วยการหาเวลาให้กับตัวเองในทุกๆวันอย่างน้อย 15-30 นาที เพื่อที่จะพักกายและใจจากการทำงาน ความเครียด ความยุ่งจากภารกิจต่างๆ อาจใช้เวลาเพื่อตัวเองในการไปทำสปา นวดผ่อนคลาย อ่านหนังสือ ทำสมาธิ ออกกำลังกาย หรือดูแลตัวเองให้เบิกบานแจ่มใส

4. ฝึกโยคะเป็นประจำ ตลอดการตั้งครรภ์

การฝึกโยคะในช่วงตั้งครรภ์ จะช่วยเตรียมความพร้อมให้กับระบบสมดุลของร่างกาย, ฮอร์โมน, ต่อมไร้ท้อ, ระบบหัวใจ, กล้ามเนื้อ, ความดัน, ข้อต่อต่างๆ รวมทั้งช่วยให้ระบบประสาทผ่อนคลาย จึงส่งผลดีไปจนถึงวันคลอด ช่วยให้คลอดง่ายสมดังใจ ท่าโยคะที่ฝึกควรมีทั้งท่าที่สร้างความแข็งแรงให้แก่กล้ามเนื้อ เช่น หลัง สะโพก และขา, ในขณะเดียวกัน ก็ฝึกท่าที่สร้างความยืดหยุ่นให้แก่ข้อต่อต่างๆ เช่น หัวไหล่, หลังบน, สะโพก, ขา เป็นต้น หลีกเลี่ยงหรือเพิ่มความระมัดระวังเป็นพิเศษไปยังหลังล่างๆ ที่ไม่จะเป็นที่จะต้องไปยืดอะไรมากหรือ หน้าท้องที่ไม่ควรเกร็งหรือสร้างความแข็งแรงจนมากเกินไปในช่วงตั้งครรภ์ เพราะอาจก่อให้เกิดอันตรายมากกว่าจะได้ประโยชน์

5. ทำแผนการคลอด หรือ Birth Plan ไว้ล่วงหน้า

ครูมักจะให้นักเรียน ทำแผนการคลอดแต่เนิ่นๆ เพื่อจะช่วยให้แม่ท้องไม่ต้องกังวลและมีแผนการในการเตรียมการคลอดโดยไม่รู้สึกเคว้งคว้าง แผนการคลอดจะเป็นเสมือนตัวกลางในการสื่อสารระหว่างตัวเราเอง, สามี หรือ สมาชิกในครอบครัว, และแพทย์ที่ดูแลในการคลอด ให้ทราบถึงความต้องการต่างๆของผู้คลอด ว่าต้องการให้การคลอดเป็นไปในลักษณะใด และ หากไม่เป็นไปตามที่ตั้งใจจะมีตัวเลือกใดบ้าง (สามารถค้นหาตัวอย่าง หรือ แบบฟอร์ม Birth Plan ได้จาก google ที่มีให้เลือกมากมายค่ะ)

6. กำลังใจจากคนรอบข้าง

ไม่ว่าจะเป็นคนใกล้ตัว เช่น สามี คุณแม่ คุณพ่อ พี่น้อง เพื่อนร่วมงาน หรือ เพื่อนร่วมคลาสฝึกโยคะ ทุกคนและทุกกำลังล้วนมีความสำคัญต่อแม่ท้องที่ใกล้คลอด ควรแบ่งปันกำลังใจดีๆ และ สนับสนุนให้แม่ท้องคลอดธรรมชาติ และให้แม่ท้องตระหนักว่า การคลอดไม่ใช่เรื่องน่ากลัว ไม่ใช่สิ่งแปลกใหม่ในโลก ทุกๆ นาทีมีเด็กที่กำเนิดมาบนโลกนี้  255 คน หรือ 4 คนต่อทุกๆ หนึ่งวินาที  

พึงระลึกไว้เสมอว่า ร่างกายของเราทำงานภายใต้อำนาจของจิตใจ หากจิตใจเราเปี่ยมไปด้วยความกล้าหาญ ความสุข และความสงบ ร่างกายเราจะทำงานไปตามที่จิตใจปรารถนาค่ะ หวังว่าเทคนิค Mindful Yoga เหล่านี้จะมีประโยชน์ต่อผู้ฝึกโยคะตั้งครรภ์ทุกๆ คน รวมทั้งครูโยคะที่ต้องการช่วยให้นักเรียนของทุกท่านคลอดง่ายกันนะคะ